1. Tổng quan
Chúng ta phân loại hệ thống bộ nhớ theo các đặc điểm chính của chúng được liệt kê trong Bảng 1.
Phân loại bộ nhớ theo phương pháp truy nhập
Bộ nhớ chứa chương trình, nghĩa là chứa lệnh và số liệu. Người ta phân biệt bộ nhớ theo truy nhập như sau:
– Bộ nhớ truy nhập ngẫu nhiên: Đây là loại bộ nhớ mà khi ta muốn truy nhập đến một phần tử bất kỳ của nó, không cần phải truy nhập lần lượt qua tất cả các phần tử đứng trước nó. Chính vì vậy mà thời gian truy nhập đến các phần tử nhớ trong trường hợp này không phụ thuộc vào vị trí của các phần tử nhớ (đĩa cứng,…). Hình H.1 và H.2
– Bộ nhớ truy nhập tuần tự: Đây là loại bộ nhớ mà khi chúng ta muốn truy nhập đến một phần tử bất kỳ của nó thì phải truy nhập lần lượt qua tất cả các phần tử nhớ trước nó.
Truy cập tuần tự là đọc bất kỳ tệp nào bằng cách tìm kiếm từ thiết bị lưu trữ ngay từ đầu. Giả sử rằng có bốn tệp được lưu trữ trong thiết bị lưu trữ. Bây giờ nếu muốn truy cập tệp thứ 3 thì bắt đầu tìm kiếm tệp thứ 3 từ đầu thiết bị lưu trữ tức là 1, 2, 3, 4. Ta phải chuyển qua 1 và 2 để truy cập 3. Tương tự nếu chúng ta mở bất kỳ tệp nào. thì dữ liệu cũng được lưu trong tệp theo thứ tự tức là dữ liệu cũ của tệp được lưu trong chỉ mục cũ và dữ liệu mới được lưu trong chỉ mục cao hơn. Bây giờ để truy cập dữ liệu trong tệp máy tính phải truy cập dữ liệu từ chỉ số thấp hơn đến cao hơn. (Hình H.3)
Hãy lấy một ví dụ về băng âm thanh mà chúng ta đã sử dụng ngày xưa để nghe các bài hát (Hình H.4). Bây giờ có các bài hát được lưu trữ trong băng cassette theo thứ tự. Để truy cập bài hát 4, chúng ta phải chuyển tiếp băng từ bài hát 1 sang bài hát 4 và tương tự để nghe bài hát 1, chúng ta phải tua lại băng. Điều tương tự cũng xảy ra trong băng từ được sử dụng trong máy tính. Các tệp được lưu trữ theo trình tự trong các băng từ và để truy cập bất kỳ tệp nào, đầu băng từ phải di chuyển tới hoặc lùi theo trình tự. Một ví dụ khác về truy cập tuần tự là băng video được sử dụng VCR ngày xưa. Quá trình tương tự xảy ra trong băng video cũng như trong băng âm thanh.
Phân loại theo đọc ghi của bộ nhớ
Tùy theo chức năng mà bộ nhớ có thể có những khả năng đọc/ghi thông tin khác nhau.
– Có những loại bộ nhớ chỉ có thể đọc thông tin từ chúng mà không thể ghi thông tin ra chúng thường gọi là ROM (Read Only Memory).
– Có những loại bộ nhớ vừa có thể đọc thông tin lại vừa có thể ghi thông tin ra chúng, thường gọi là RAM (Random Access Memory).
– Bộ nhớ truy nhập tuần tự: Đây là loại bộ nhớ mà khi chúng ta muốn truy nhập đến một phần tử bất kỳ của nó thì phải truy nhập lần lượt qua tất cả các phần tử nhớ trước nó.
Truy cập tuần tự là đọc bất kỳ tệp nào bằng cách tìm kiếm từ thiết bị lưu trữ ngay từ đầu. Giả sử rằng có bốn tệp được lưu trữ trong thiết bị lưu trữ. Bây giờ nếu muốn truy cập tệp thứ 3 thì bắt đầu tìm kiếm tệp thứ 3 từ đầu thiết bị lưu trữ tức là 1, 2, 3, 4. Ta phải chuyển qua 1 và 2 để truy cập 3. Tương tự nếu chúng ta mở bất kỳ tệp nào. thì dữ liệu cũng được lưu trong tệp theo thứ tự tức là dữ liệu cũ của tệp được lưu trong chỉ mục cũ và dữ liệu mới được lưu trong chỉ mục cao hơn. Bây giờ để truy cập dữ liệu trong tệp máy tính phải truy cập dữ liệu từ chỉ số thấp hơn đến cao hơn. (Hình H.3)
Hãy lấy một ví dụ về băng âm thanh mà chúng ta đã sử dụng ngày xưa để nghe các bài hát (Hình H.4). Bây giờ có các bài hát được lưu trữ trong băng cassette theo thứ tự. Để truy cập bài hát 4, chúng ta phải chuyển tiếp băng từ bài hát 1 sang bài hát 4 và tương tự để nghe bài hát 1, chúng ta phải tua lại băng. Điều tương tự cũng xảy ra trong băng từ được sử dụng trong máy tính. Các tệp được lưu trữ theo trình tự trong các băng từ và để truy cập bất kỳ tệp nào, đầu băng từ phải di chuyển tới hoặc lùi theo trình tự. Một ví dụ khác về truy cập tuần tự là băng video được sử dụng VCR ngày xưa. Quá trình tương tự xảy ra trong băng video cũng như trong băng âm thanh.
Phân loại theo đọc ghi của bộ nhớ
Tùy theo chức năng mà bộ nhớ có thể có những khả năng đọc/ghi thông tin khác nhau.
– Có những loại bộ nhớ chỉ có thể đọc thông tin từ chúng mà không thể ghi thông tin ra chúng thường gọi là ROM (Read Only Memory).
– Có những loại bộ nhớ vừa có thể đọc thông tin lại vừa có thể ghi thông tin ra chúng, thường gọi là RAM (Random Access Memory).