BÀI 3: CHƯƠNG TRÌNH C# 2008

Bài tập 3.4: In hoá đơn

Mục tiêu: Bài tập này giúp bạn hiểu rõ mục tiêu 3.4 (Định dạng kết quả của cửa sổ màn hình). Bạn sẽ học cách định dạng căn lề (trái, phải) bằng Console.WriteLine để tạo ra một bảng thông tin ngay ngắn, thay vì chỉ in nối tiếp.

Hướng dẫn thực hiện

Bước 1: Tạo dự án

Trước tiên, chúng ta cần một dự án Console mới.

1. Mở Visual Studio 2008.

2. Chọn File -> New -> Project….

3. Chọn Visual C# (bên trái) và Console Application (bên phải).

4. Đặt tên (Name) là: BaiTap3_HoaDon

5. Nhấn OK.

Bước 2: Viết mã nguồn (Chi tiết từng bước)

Bây giờ, chúng ta sẽ xây dựng tệp Program.cs từng phần một.

2.1. Mở tệp Program.cs và Chuẩn bị “Bộ khung”

1. Trong cửa sổ Solution Explorer (bên phải), hãy nhấp đúp vào tệp Program.cs.

2. Xóa toàn bộ mã lệnh có sẵn.

3. Gõ (hoặc dán) cấu trúc cơ bản của một chương trình. Đây là “bộ khung” của chúng ta:

   C#

    

   using System;
   
   namespace BaiTap3_HoaDon
   {
       class Program
       {
           static void Main(string[] args)
           {
               // Chúng ta sẽ viết code vào ĐÂY
           }
       }
   }
   

2.2. Khai báo Dữ liệu mẫu (Bên trong Main)

• Mục tiêu: Tạo một số dữ liệu (biến) để chúng ta có thứ để in ra.

• Viết vào bên trong Main:

  C#

   

  // --- DỮ LIỆU MẪU ---
  string sp1 = "Ban phim co";
  int sl1 = 2;
  double gia1 = 750000;
  
  string sp2 = "Chuot quang";
  int sl2 = 3;
  double gia2 = 120000;
  
  string sp3 = "Man hinh LCD";
  int sl3 = 1;
  double gia3 = 3500000;
  

2.3. In Tiêu đề Hóa đơn và Dấu gạch ngang

• Mục tiêu: In ra các dòng chữ đơn giản để trang trí.

• Viết ngay bên dưới Dữ liệu mẫu:

  C#

   

  // --- IN HÓA ĐƠN ---
  Console.WriteLine("--- HOA DON BAN LE ---");
  Console.WriteLine("====================================================");
  

2.4. In Tiêu đề Bảng (Phần quan trọng nhất)

• Mục tiêu: In ra dòng “Tên Sản Phẩm”, “Số Lượng”, “Đơn Giá” được căn lề thẳng hàng.

• Viết ngay bên dưới:

  C#

   

  // --- TIÊU ĐỀ BẢNG ---
  // Cú pháp: {Index, Alignment}
  // {0, -20}: Lấy biến index 0, căn lề TRÁI (dấu âm), 20 ký tự.
  // {1, 10}: Lấy biến index 1, căn lề PHẢI (dấu dương), 10 ký tự.
  // {2, 15}: Lấy biến index 2, căn lề PHẢI (dấu dương), 15 ký tự.
  
  Console.WriteLine("{0, -20} {1, 10} {2, 15}", "Ten San Pham", "So Luong", "Don Gia");
  Console.WriteLine("----------------------------------------------------");
  

• Giải thích:

  • {0, -20}: Lấy biến đầu tiên ("Ten San Pham") và căn trái (dấu -) trong một khu vực rộng 20 ký tự.

  • {1, 10}: Lấy biến thứ hai ("So Luong") và căn phải trong một khu vực rộng 10 ký tự.

  • {2, 15}: Lấy biến thứ ba ("Don Gia") và căn phải trong một khu vực rộng 15 ký tự.

2.5. In Dòng dữ liệu sản phẩm (Áp dụng định dạng)

• Mục tiêu: In dữ liệu của 3 sản phẩm, áp dụng đúng định dạng căn lề như Tiêu đề Bảng.

• Viết ngay bên dưới:

  C#

   

  // --- IN DỮ LIỆU SẢN PHẨM (Áp dụng định dạng tương tự) ---
  
  // :N0 (hoặc :n0) là định dạng số, thêm dấu phẩy ngăn cách (ví dụ: 750,000)
  Console.WriteLine("{0, -20} {1, 10} {2, 15:N0}", sp1, sl1, gia1);
  Console.WriteLine("{0, -20} {1, 10} {2, 15:N0}", sp2, sl2, gia2);
  Console.WriteLine("{0, -20} {1, 10} {2, 15:N0}", sp3, sl3, gia3);
  

• Giải thích {2, 15:N0}:

  • {2, 15}: Vẫn là căn lề phải 15 ký tự.

  • :N0: Đây là cú pháp “định dạng số” (Number Format), N là có dấu phẩy ngăn cách, 0 là không lấy số thập phân (ví dụ: 750000 sẽ thành 750,000).

2.6. In Phần tổng cộng (Tính toán và định dạng)

• Mục tiêu: Tính tổng tiền và in ra, cũng phải căn lề.

• Viết ngay bên dưới:

  C#

   

  Console.WriteLine("====================================================");
  
  // Tính tổng (đơn giản)
  double tongTien = (sl1 * gia1) + (sl2 * gia2) + (sl3 * gia3);
  
  // {0, 36:N0}: Căn phải 36 ký tự (20 + 10 + 15 = 45, trừ đi "Tong cong: " 11 ký tự)
  // Bạn có thể phải tinh chỉnh số 36 một chút
  Console.WriteLine("Tong cong: {0, 36:N0} VND", tongTien);
  

2.7. Dừng màn hình

• Mục tiêu: Ngăn cửa sổ console tắt ngay lập tức.

• Viết làm dòng cuối cùng (trước dấu } của Main):

  C#

   

  Console.ReadKey();
  

Mã nguồn hoàn chỉnh (Để đối chiếu)

Sau khi ghép tất cả các bước nhỏ ở trên lại, tệp Program.cs của bạn sẽ trông như thế này:

using System;

namespace BaiTap3_HoaDon
{
    class Program
    {
        static void Main(string[] args)
        {
            // --- DỮ LIỆU MẪU ---
            string sp1 = "Ban phim co";
            int sl1 = 2;
            double gia1 = 750000;

            string sp2 = "Chuot quang";
            int sl2 = 3;
            double gia2 = 120000;

            string sp3 = "Man hinh LCD";
            int sl3 = 1;
            double gia3 = 3500000;

            // --- IN HÓA ĐƠN ---
            Console.WriteLine("--- HOA DON BAN LE ---");
            Console.WriteLine("====================================================");

            // --- TIÊU ĐỀ BẢNG ---
            // Cú pháp: {Index, Alignment}
            // {0, -20}: Lấy biến index 0 (Ten SP), căn lề TRÁI (dấu âm), 20 ký tự.
            // {1, 10}: Lấy biến index 1 (So Luong), căn lề PHẢI (dấu dương), 10 ký tự.
            // {2, 15}: Lấy biến index 2 (Don Gia), căn lề PHẢI (dấu dương), 15 ký tự.
            
            Console.WriteLine("{0, -20} {1, 10} {2, 15}", "Ten San Pham", "So Luong", "Don Gia");
            Console.WriteLine("----------------------------------------------------");

            // --- IN DỮ LIỆU SẢN PHẨM (Áp dụng định dạng tương tự) ---
            
            // :N0 (hoặc :n0) là định dạng số, thêm dấu phẩy ngăn cách (ví dụ: 750,000)
            Console.WriteLine("{0, -20} {1, 10} {2, 15:N0}", sp1, sl1, gia1);
            Console.WriteLine("{0, -20} {1, 10} {2, 15:N0}", sp2, sl2, gia2);
            Console.WriteLine("{0, -20} {1, 10} {2, 15:N0}", sp3, sl3, gia3);
            
            Console.WriteLine("====================================================");
            
            // Tính tổng (đơn giản)
            double tongTien = (sl1 * gia1) + (sl2 * gia2) + (sl3 * gia3);
            Console.WriteLine("Tong cong: {0, 36:N0} VND", tongTien);

            // Dừng màn hình
            Console.ReadKey();
        }
    }
}

Bước 3: Chạy và Quan sát kết quả

1. Nhấn phím F5.

2. Chương trình sẽ chạy và hiển thị một bảng hóa đơn được căn lề thẳng hàng và các con số được định dạng dấu phẩy rất đẹp mắt.

   --- HOA DON BAN LE ---
   ====================================================
   Ten San Pham         So Luong         Don Gia
   ----------------------------------------------------
   Ban phim co                 2         750,000
   Chuot quang                 3         120,000
   Man hinh LCD                1       3,500,000
   ====================================================
   Tong cong:                                5,360,000 VND